5-9 сыныптардағы оқу бағдарламасы

Түсіндірме жазба
орыс тілінде оқытатын 5-9 сыныптарға арналған негізгі орта білім берудің жұмыс оқу жоспарына
Қостанай облысы әкімдігі білім басқармасының "Қостанай қаласы білім бөлімінің №4 жалпы білім беретін мектебі" КММ 2024-2025 оқу жылына

Нормативтік құжаттардың өзгеруіне байланысты 5-9 сыныптарға арналған жұмыс оқу жоспары келесі нормативтік құжаттардың негізінде әзірленді:

– "Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы "Қазақстан Республикасы Ағарту министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы"Қазақстан Республикасы Ағарту министрінің 2022 жылғы 23 қыркүйектегі № 406 бұйрығы;
- "Қазақстан Республикасының бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы" бұйрық (Қазақстан Республикасы Білім министрінің м.а. 2023 жылғы 18 тамыздағы № 264 Бұйрығы. "Қазақстан Республикасының бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы"Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 22 тамызда № 33316 болып тіркелді;
- "Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру деңгейлерін таңдау бойынша жалпы білім беретін пәндер мен курстар бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім Министрінің 2022 жылғы 16 қыркүйектегі № 399 бұйрығы және "Қазақстан Республикасы Білім 2022 жылғы 16 қыркүйекте № 399 "бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру деңгейлерін таңдау бойынша жалпы білім беретін пәндер мен курстар бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы";
- "Педагогтердің біліктілігін арттыру курстарының білім беру бағдарламаларын әзірлеу, келісу және бекіту қағидаларын бекіту туралы" бұйрық (ҚР БҒМ 04.05.2020 ж. №175 бұйрығы, өзгерту енгізілді-ҚР Білім Министрінің 2022.08.27 № 384 бұйрығымен);
- "Білімді ұлт" сапалы білім беру "ұлттық жобасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 726 Қаулысы
– "2024-2025 оқу жылындағы Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарындағы оқу-тәрбие процесінің ерекшеліктері туралы"нұсқаулық-әдістемелік хат;
- "Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған мамандандырылған, арнайы білім беру ұйымдары, балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім Министрінің 2022 жылғы 31 тамыздағы № 385 бұйрығы және ересектер"
- "Педагог мәртебесі туралы" ҚР 2019 жылғы 27 желтоқсандағы № 293-VІ ҚРЗ Заңы (өзгерту енгізілді-ҚР 2022.05.03 № 118-VII Заңымен);
- Қазақстан Республикасы Білім Министрінің 2023 жылғы 13 сәуірдегі № 96 бұйрығы. "Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары үшін білім алушылардың үлгеріміне ағымдағы бақылауды, аралық және қорытынды аттестаттауды жүргізудің үлгілік қағидаларын бекіту туралы"Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы
- "Білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ-76 бұйрығы (ҚР ӘМ-де 6.08 жылғы № 23890 болып тіркелген. 2021 жыл);
- "Орта білім беру ұйымдарына, мектепке дейінгі ұйымдарға, орта білім беру ұйымдарына арналған оқу-әдістемелік кешендерге арналған оқулықтардың, оның ішінде электрондық нысандағы оқулықтардың тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 22 мамырдағы № 216 бұйрығы (өзгерту енгізілді-Қазақстан Республикасы Білім Министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 22 мамырдағы бұйрығымен жаңа редакцияда - ҚР Білім Министрінің 03.07.2023 № 194 бұйрығымен)

5-9 сыныптардың оқу бағдарламасы мазмұнының көлемі үлгілік оқу жоспарының инвариантты және вариативтік бөлігінің оқу жүктемесі шегінде іске асырылады.
Инвариантты оқу жүктемесінде білім беру мазмұнының стандартты бөлігі шоғырланған. 5-9 сынып оқушыларының ұйымдастырылған оқу қызметінің жалпы көлемі:
5 сынып: 29 сағат - инвариативті компонент, 0,5 сағат - вариативті компонент (жаһандық құзыреттілік)
6 сынып: 29 сағат - инвариативті компонент, 0,5 сағат - вариативті компонент (жаһандық құзыреттілік)
7 сынып: 32 сағат-инвариативті компонент, 0,5 сағат - вариативті компонент (жаһандық құзыреттілік)
8 сынып: 33 сағат-инвариативті компонент, 0,5 сағат - вариативті компонент (жаһандық құзыреттілік)
9 сынып: 34 сағат-инвариативті компонент, 1 сағат - вариативті компонент (жаһандық құзыреттілік)
Білім беру мазмұнының инвариантты компонентінің білім беру салалары мен оқу пәндері міндетті болып табылады.
Негізгі орта білім берудің әрбір білім беру саласының базалық мазмұны ғылым негіздерін оқытып қана қоймай, тиімді әлеуметтенуге ықпал ететін руханияттың, Әлеуметтік және мәдени тәжірибенің одан әрі дамуын қамтамасыз ету қажеттілігін ескере отырып айқындалған.
"Тіл және әдебиет" білім беру саласының мазмұны оқу пәндерінде іске асырылады:
1) орыс тілінде оқытатын сыныптарға арналған" Орыс тілі"," Орыс әдебиеті";
2) қазақ тілінде оқытпайтын сыныптарға арналған" Қазақ тілі мен әдебиеті";
3)"Шет тілі".
"Математика және информатика" білім беру саласының мазмұны "Математика", "Алгебра", "Геометрия", "Информатика"оқу пәндерінде жүзеге асырылады.
"Жаратылыстану" білім беру саласының мазмұны "жаратылыстану", "Физика", "Химия", "Биология", "География"оқу пәндерінде жүзеге асырылады.
"Адам және қоғам" білім беру саласының оқу пәндерінің мазмұны "Қазақстан тарихы", "Дүниежүзілік тарих", "құқық негіздері"оқу пәндерінде іске асырылады.
Негізгі орта білім берудің 5,6,7 сыныптарында "Қазақстан тарихы" пәнінің мазмұнына "Өлкетану"курсының материалдары біріктірілетін болады.
"Технология және өнер" білім беру саласының мазмұны "Музыка", "Көркем еңбек"оқу пәндерінде жүзеге асырылады.
"Дене шынықтыру" білім беру саласының мазмұны "дене шынықтыру"оқу пәнінде жүзеге асырылады. "Дене шынықтыру" пәнін оқыту топтарға бөлінбей жүзеге асырылады.
5-9 сыныптардағы "тіршілік қауіпсіздігі негіздері" оқу курсының мазмұны дене шынықтыру мұғалімдерінің жылдық оқу жүктемесі 15 сағат болатын "дене шынықтыру" оқу курсы аясында жүзеге асырылады.
Сыныпты екі топқа бөлу қалалық жалпы білім беретін білім беру ұйымдарында в 24 және одан да көп білім алушылардың сыныптарын толтыру кезінде жүзеге асырылады:
1) қазақ тілі мен әдебиеті – қазақ тілінде оқытпайтын сыныптарда;
2) Шет тілі;
3) көркем еңбекке;
4) информатика.
Білім беру ұйымдарында сыныптың толымдылығына қарамастан, сыныпты Көркем еңбек бойынша екі топқа ұлдар мен қыздарға бөлуге жол беріледі.
Білім беру мазмұнын жаңартуды іске асыру мақсатында оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жұмыс оқу жоспарының вариативтік компоненті "жаһандық құзыреттілік" курсын қамтиды.
Вариативті компоненттің бағдарламалары қамқоршылық кеңеспен келісілген, мектептің педагогикалық кеңесі қараған және бекіткен, 2024 жылғы 30 тамыздағы № 1 хаттама.
"Жаһандық құзыреттілік" курсы әлемдегі өз орнын анықтау үшін қажетті білім алушылардың құндылық бағдарларын, коммуникативтік дағдыларын, этикалық нормалары мен мінез-құлық көзқарастарын қалыптастыруға ықпал етеді.
"Жаһандық құзыреттер" курсының үлгілік оқу бағдарламасының оқу жүктемесінің көлемі:
5-8 сыныптарда - 0,5 сағат (екі аптада бір рет), оқу жылында 17 сағат
9-сынып-аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағат
Жүктемесі 0,5 сағат болатын Курс екі аптада 1 рет өткізіледі.
Курстың мақсаты: Жаһандық азаматтық құзыреттілігі бар бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру.
Курстың міндеттері:
1) білім алушыларды қазіргі заманның жаһандық сын-қатерлерімен таныстыру;
2) тұлғаның тұрақты даму мәдениетін қалыптастыру;
3) білім алушыларда жергілікті, өңірлік, ұлттық, жаһандық оқиғалар, олардың себептері мен салдары туралы талдамалық бағалау түсінігін дамытуға;
4) басқа адамдардың қажеттіліктері мен құқықтарына эмпатия атмосферасында тәрбиелеу;
5) мағыналы және шығармашылық оқыту дағдыларын қалыптастыру.
5-8 сыныптарда курс бес бірлікті қамтиды:
– "Парасаттылық және этика",
- "Азаматтық және патриотизм",
- "Медиа сауаттылық және қаржылық сауаттылық",
- "Тіршілік қауіпсіздігі",
- "Экологиялық мәдениет",
9-сыныпта "Зайырлылық және дінтану" бірлігі қосымша енгізілді.
Әр сынып үшін сағаттар саны мен күтілетін нәтижелерді көрсететін әртүрлі бірлік тақырыптары ұсынылады. Курстың ұсынылған тақырыбы 5-9 сынып оқушыларының жас ерекшеліктерін ескере отырып жасалған. "Жаһандық құзыреттілік" курсын аяқтау нәтижесінде білім алушылар құндылық бағдарларына, коммуникативтік дағдыларға, этикалық нормаларға және оны табысты тұлға ретінде сипаттайтын мінез-құлық көзқарастарына ие болады.
Курс бағдарламасы білім алушылардың жас ерекшеліктері мен қызығушылықтарын ескере отырып әзірленген алты бөлімнен тұрады.
"Парасаттылық және этика" бөлімшесі білім алушылардың бойында әдептілік, ізгі ниет, адалдық, толеранттылық, өз іс-әрекеттері үшін жауапкершілік, ұжымда жұмыс істей білу және мінез-құлық мәдениетінің жоғары стандарттарын білдіретін жеке қасиеттерін дамытуға ықпал етеді.